Zawieranie umów w prawie cywilnym wiąże się z wieloma ryzykami, które mogą prowadzić do licznych nieporozumień, które mogą mieć nawet finał w Sądzie.
Poniżej przedstawiamy kilka najczęstszych błędów, z którymi spotykamy się w naszej praktyce zawodowej.
Nieprecyzyjnie określone warunki umowy
Niedostatecznie szczegółowe zapisy w umowie mogą prowadzić do różnych interpretacji jej postanowień np. niejasne określenie terminu wykonania świadczenia, zakresu usług czy wysokości wynagrodzenia.
Jak unikać?: Należy pamiętać, aby każdy punkt umowy był precyzyjnie określony, a wszelkie szczegóły związane z realizacją umowy, powinny być jasno zapisane. Należy unikać ogólników i stosować konkretne zapisy, np. „zapłata za usługę wynosi X zł, płatna w terminie 30 dni od dnia wykonania usługi”.
Brak zrozumienia postanowień umowy przez jedną ze stron
Zdarza się, że jedna ze stron podpisuje umowę, nie rozumiejąc jej pełnej treści, co może prowadzić do późniejszych sporów.
Jak unikać?: Przed podpisaniem umowy, każda ze stron powinna dokładnie zapoznać się z jej treścią. Warto skonsultować się z prawnikiem, jeśli tekst umowy jest niejasny lub zawiera skomplikowane zapisy.
Brak zabezpieczeń wykonania umowy
Umowa, która nie zawiera odpowiednich zabezpieczeń, np. kar umownych w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, może prowadzić do trudności w dochodzeniu roszczeń.
Jak unikać?: Umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące odpowiedzialności za niewykonanie umowy, np. kary umowne, odsetki za opóźnienie w zapłacie, czy klauzule dotyczące sposobu rozwiązania umowy w przypadku niewykonania obowiązków.
Umowa zawierająca niekorzystne klauzule dla jednej strony
Zdarza się, że w umowie znajdują się klauzule, które faworyzują jedną ze stron, np. zapisy pozwalające na jednostronne wypowiedzenie umowy lub ograniczające odpowiedzialność jednej strony.
Jak unikać?: Ważne jest, aby umowa była zrównoważona i sprawiedliwa dla obu stron. Strona, która podpisuje umowę, powinna upewnić się, że nie wprowadza ona niekorzystnych warunków, które mogą prowadzić do utraty praw lub obowiązków.
Brak dowodu zawarcia umowy
Umowy ustne lub brak dokumentacji mogą stanowić problem w przypadku konieczności udowodnienia jej zawarcia lub treści w razie sporu.
Jak unikać?: Zawsze warto zawierać umowy na piśmie, zwłaszcza w przypadku bardziej skomplikowanych transakcji. Umowa powinna być podpisana przez obie strony, a najlepiej także zawierać datę jej zawarcia.
Zawieranie umów, które są sprzeczne z prawem
Umowy, które zawierają postanowienia niezgodne z obowiązującym prawem, mogą być nieważne lub nieegzekwowalne. Przykładem może być umowa zawierająca nielegalne warunki (np. umowa o świadczenie usług w ramach działalności nielegalnej).
Jak unikać?: Przed zawarciem umowy należy upewnić się, że jej zapisy są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. W razie wątpliwości warto skonsultować umowę z prawnikiem.
Niewłaściwe wskazanie stron umowy
Często zdarza się, że umowa nie precyzuje, kto dokładnie jest stroną (np. niepełne dane firmy, niewłaściwie wskazana osoba fizyczna), co może prowadzić do problemów z jej wykonaniem lub dochodzeniem roszczeń.
Jak unikać?: Warto upewnić się, że dane identyfikacyjne stron umowy (nazwa firmy, NIP, adres, pełne imię i nazwisko osoby fizycznej) są dokładne i prawdziwe.
Zawieranie umów, które nie przewidują zmiany okoliczności
Umowy, które nie przewidują możliwości zmiany warunków w przypadku zmiany okoliczności (np. zmiana przepisów, siła wyższa) mogą prowadzić do trudności w dostosowaniu ich do nowych warunków.
Jak unikać?: Warto wprowadzić do umowy klauzule umożliwiające jej renegocjację lub zmianę w przypadku wystąpienia nieprzewidywalnych okoliczności, takich jak np. zmiana przepisów prawa.
Zawieranie umowy bez wskazania właściwego sądu lub sposobu rozstrzygania sporów —
Brak postanowień dotyczących właściwego sądu lub sposobu rozstrzygania sporów (np. arbitraż) może utrudnić dochodzenie roszczeń w przypadku konfliktu.
Jak unikać?: Umowa powinna określać, jaki sąd będzie właściwy do rozstrzygania ewentualnych sporów. Alternatywnie, strony mogą wybrać arbitraż lub mediację jako sposób rozwiązywania sporów.
Zawieranie umowy pod wpływem błędu, groźby lub przymusu
Jeżeli umowa została zawarta pod wpływem błędu, groźby lub przymusu, może ona być nieważna lub można żądać jej unieważnienia.
Jak unikać?: Należy zawsze upewnić się, że decyzja o zawarciu umowy jest podjęta dobrowolnie, świadomie i bez zewnętrznego przymusu.
Aby unikać tych pułapek, kluczowe jest skrupulatne opracowanie umowy, a także jej dokładna analiza przed podpisaniem. Warto również pamiętać o konsultacjach z prawnikiem, zwłaszcza w przypadku bardziej skomplikowanych transakcji. Odpowiednia dbałość o szczegóły umowy może pomóc uniknąć nieporozumień oraz sporów w przyszłości.
