Rozwiązanie stosunku pracy – co warto wiedzieć?

Rozwiązanie stosunku pracy to istotna decyzja zarówno dla pracodawcy, jak i pracownika. Musi odbywać się z zachowaniem ściśle określonych przepisów prawa pracy. 

Niestety, w praktyce zdarzają się sytuacje, w których pracodawca narusza obowiązujące regulacje, co skutkuje niezgodnym z prawem wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy. W takich przypadkach pracownik ma prawo dochodzić swoich roszczeń, w tym również odszkodowania lub przywrócenia do pracy.

Kiedy ma miejsce niezgodne z prawem zwolnienie?

Za niezgodne z prawem zwolnienie traktować należy zwolnienie, gdy pracodawca:

• nie zachowuje wymaganej formy pisemnej wypowiedzenia umowy,
• nie wskazuje prawdziwej lub konkretnej przyczyny wypowiedzenia, gdy dotyczy to umowy zawartej na czas nieokreślony,
• wypowiada umowę pracownikowi objętemu szczególną ochroną (np. kobieta w ciąży, pracownik w wieku przedemerytalnym, członek związku zawodowego),
• dokonuje rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (tzw. dyscyplinarne) bez zaistnienia przesłanek ustawowych,
• nie dokonuje wymaganej prawem konsultacji ze związkiem zawodowym w przypadku pracowników reprezentowanych przez organizację związkową.

W każdej z powyższych sytuacji pracownik może wystąpić do sądu pracy z odpowiednim roszczeniem, jak przywrócenie do pracy, a także odszkodowanie.

Wysokość odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy

Wysokość odszkodowania zależy od rodzaju umowy oraz długości okresu wypowiedzenia. W przypadku umów na czas nieokreślony, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 1 do 3 miesięcy (w zależności od okresu wypowiedzenia), w przypadku umów na czas określony, odszkodowanie może wynieść maksymalnie równowartość wynagrodzenia, które pracownik otrzymałby do końca trwania umowy, jednak nie więcej niż za 3 miesiące.

Niezależnie od tego, w sytuacjach rażącego naruszenia przepisów pracownik może rozważyć także dochodzenie roszczeń z tytułu naruszenia dóbr osobistych lub innych przepisów prawa cywilnego.

Termin na odwołanie do sądu pracy – ile wynosi?

Termin na wniesienie odwołania do sądu pracy jest ściśle określony i wynosi:

• 21 dni od daty doręczenia wypowiedzenia, w przypadku zwykłego rozwiązania umowy o pracę,
• 21 dni od daty doręczenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia, w przypadku zwolnienia dyscyplinarnego.

Po upływie tych terminów, możliwość dochodzenia roszczeń może zostać bezpowrotnie utracona, dlatego szybka reakcja jest kluczowa.

Dowody w sprawie o bezprawne zwolnienie z pracy

W sprawach o niezgodne z prawem zwolnienie kluczowe znaczenie ma materiał dowodowy. Do najważniejszych należą:

• treść wypowiedzenia lub oświadczenia o rozwiązaniu umowy,
• korespondencja z pracodawcą (e-mail, SMS, notatki służbowe),
• zeznania świadków (np. współpracowników),
• dokumenty kadrowe (np. oceny pracy, pochwały, nagany),
• potwierdzenia konsultacji ze związkami zawodowymi (lub ich brak).

Naruszenie przepisów dotyczących rozwiązania umowy o pracę może skutkować odpowiedzialnością pracodawcy oraz obowiązkiem wypłaty odszkodowania. Każdy pracownik, który podejrzewa, że został zwolniony niezgodnie z prawem, powinien niezwłocznie podjąć działania w celu ochrony swoich praw.

Potrzebujesz pomocy związanej z prawną ochroną Twojego zatrudnienia? Skontaktuj się z naszą kancelarią – pomożemy ocenić sytuację i przygotować do obrony Twoich praw. Prawnicy z naszej kancelarii przestawią Ci prawną analizę i wskażą odpowiednie kroki, które należy podjąć.