Konkurencja na rynku często oznacza korzystanie z postępu technologicznego i biznesowego. Ma to na celu wyprzedzenie podmiotów oferujących podobne usługi. Nic dziwnego, że szpiegostwo gospodarcze staje się coraz powszechniejsze. Czym ono jest i jakie zagrożenia mogą z niego płynąć?
Zacznijmy od definicji. Szpiegostwo gospodarcze/przemysłowe to wszelkie bezprawne czynności zmierzające do pozyskania tajemnic handlowych firm i przechwytywanie konkurencyjnych technologii. Szpiedzy często chcą pozyskać rzeczy takie, jak:
- wzory,
- formuły, przepisy,
- procesy wytwórcze,
- wyniki badań,
- materiały marketingowe, w tym te dotyczące analizy rynku,
- informacje dotyczące polityki cenowej.
Celem takich działań jest uzyskanie przewagi na rynku – czy to poprzez zwiększenie swojej wydajności, czy przez znajomość planów innych przedsiębiorców.
Tajemnica przedsiębiorstwa – co to takiego ?
Przedsiębiorcy mogą zdobyć przewagę między innymi dzięki swojemu know-how, informacjom handlowym, doświadczeniu. Tego typu wiedzę nazywa się „tajemnicą przedsiębiorstwa”. Jest na tyle istotna, że ustawodawca wprowadził jej definicję w jednej ustawie i określił prawne sposoby jej ochrony. Wg. prawa, tajemnica przedsiębiorstwa to informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą. Nie mogą być one powszechnie znane osobom z danej branży albo nie są łatwo dostępne. Uprawniony do korzystania z takich danych powinien podjąć odpowiednie działania w celu utrzymania jej w poufności.
Przedsiębiorca musi skupić się na odpowiednim zabezpieczeniu swoich tajemnic.
Rodzaje szpiegostwa gospodarczego
Atak można przeprowadzić i z zewnątrz i od wewnątrz organizacji. W pierwszym przypadku to działania osób niebędących pracownikami przedsiębiorstwa. Celem takich operacji będzie pozyskanie tajemnic handlowych: specyfikacje, procedury, przepisy, plany techniczne oraz dokumenty finansowe mogą zostać wykradzione. Gdy mowa o atakach od wewnątrz, zazwyczaj stosuje się korupcję, szantaż i inwigilację – przeprowadza je „insider”, czyli osoba zatrudniona w danej firmie, ale działająca na rzecz innej.
Co grozi za szpiegostwo gospodarcze?
Szpiegostwo gospodarcze może powodować konsekwencje cywilne i karne. Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mówi, że ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa to nieuczciwa konkurencja.
Przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać nie tylko naprawienia szkody na zasadach ogólnych, ale również:
- zaniechania niedozwolonych działań,
- usunięcia ich skutków,
- złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia w odpowiedniej formie
- czy nawet wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.
Sąd może też zobowiązać stronę odpowiedzialną za szpiegostwo do podania do publicznej wiadomości informacji o wyroku.
—
Jakub Nowosielski – aplikant adwokacki, Kancelaria GRUBE
