13 lutego 2025 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) dotyczący sankcji kredytu darmowego, stanowiący odpowiedź na pytania prejudycjalne zadane przez polski sąd. W swoim orzeczeniu TSUE ponownie podkreślił znaczenie obowiązków informacyjnych banków wobec konsumentów w kontekście umów kredytowych.
Wyrok ten może mieć daleko idące konsekwencje, w tym możliwość uznania kredytu za darmowy, w przypadku naruszenia przez bank obowiązków informacyjnych. Należy jednak pamiętać, że sankcja kredytu darmowego nie obejmuje kredytów hipotecznych.
Orzeczenie TSUE dotyczy przede wszystkim transparentności warunków umów kredytowych oraz konieczności rzetelnego informowania konsumentów o rzeczywistych kosztach kredytu. Naruszenie obowiązku informacyjnego może skutkować sankcją kredytu darmowego, co oznacza, że bank traci prawo do pobierania odsetek i prowizji.
Jednocześnie TSUE zaznaczył, że samo wskazanie w umowie kredytu rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO), która okazuje się zawyżona ze względu na uznanie niektórych warunków tej umowy za nieuczciwe, nie stanowi samo w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego. W konsekwencji żądania oparte jedynie na wadliwym obliczeniu RRSO, wynikającym z doliczenia do niej kosztów kredytowania prowizji, z dużą dozą prawdopodobieństwa będą oddalane.
Wyrok TSUE może stanowić podstawę do wszczęcia licznych postępowań sądowych, w których kredytobiorcy będą dochodzić swoich praw. W praktyce oznacza to większą ochronę konsumentów przed nieuczciwymi praktykami bankowymi oraz konieczność dostosowania umów kredytowych do wytycznych wynikających z orzecznictwa. Należy jednak pamiętać, że decyzja o zastosowaniu sankcji kredytu darmowego zależy od oceny sądu krajowego, który musi ustalić, czy doszło do naruszenia obowiązków informacyjnych przez bank.
TSUE ponownie podkreślił konieczność przestrzegania zasad rzetelności i przejrzystości w sektorze finansowym. Banki powinny dostosować swoje procedury informacyjne, aby uniknąć sankcji kredytu darmowego. Konsumenci natomiast mają prawo do egzekwowania swoich uprawnień i weryfikacji warunków kredytu pod kątem ich zgodności z przepisami.
