Wyjazd dziecka za granicę, zarówno na stałe, jak i czasowo (np. na wakacje), wymaga uwzględnienia regulacji prawnych dotyczących władzy rodzicielskiej. W Polsce kwestie te są regulowane przez kodeks rodzinny i opiekuńczy, a także przepisy międzynarodowe.
Zgodnie z art. 93 k.r.o., władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, jedynie w szczególnych przypadkach sąd może ją ograniczyć, odebrać lub zawiesić. Wobec tego, jeżeli oboje rodzice posiadają pełnię praw rodzicielskich, to zgodnie z art. 97 kodeksu, w sprawach istotnych dla dziecka, takich jak jego wyjazd za granicę, w tym również na wakacje, wymagana jest ich obopólna zgoda.
Zgoda ta może być wyrażona w formie dowolnej, jednakże z uwagi na ewentualne postępowanie o powrót dziecka, oparte na konwencji haskiej z 1980 r., wskazane jest jej wyrażenie w formie z notarialnie poświadczonymi podpisami. Brak zgody może skutkować bowiem także odmową wjazdu do innego kraju .
W przypadku sporu między rodzicami dotyczącego wyjazdu dziecka, rodzic, który nie został pozbawiony władzy rodzicielskiej lub którego władza rodzicielska nie została zawieszona, może złożyć wniosek do sądu o rozstrzygnięcie sprawy. W takim przypadku sąd, kierując się dobrem dziecka, może wydać decyzję zezwalającą na wyjazd, nawet jeśli drugi rodzic się temu sprzeciwia. Właściwym do rozpoznania takiego wniosku jest sąd rejonowy – wydział rodzinny i nieletnich, w którego okręgu dziecko ma miejsce zamieszkania lub w którym przebywa.
Należy także pamiętać, iż na wyjazd za granicę na pobyt stały małoletniego wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest zezwolenie sądu opiekuńczego, jeżeli drugi z rodziców, któremu powierzono nadzór nad wychowaniem dziecka, nie złożył oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd dziecka.
Zatem, w sytuacji gdy sąd nie przyznał drugiemu rodzicowi prawa do współdecydowania o miejscu zwykłego pobytu dziecka, to jednak rodzic ten może skutecznie dochodzić powrotu dziecka, gdyby nie mógł z powodów faktycznych realizować swych kontaktów z dzieckiem.
