Przestępstwem gospodarczym, według utrwalonych poglądów doktryny i orzecznictwa jest każdy czyn zabroniony, który popełniany jest przez uczestników obrotu gospodarczego, z których przynajmniej jeden ma status profesjonalisty. Na podstawie badań i raportów dotyczących przestępczości w Polsce najczęstszymi przestępstwami gospodarczymi są korupcja, łapownictwo oraz nadużycia księgowe. W 2021 roku Policja stwierdziła ponad 224 tysiące nadużyć o charakterze gospodarczym.
Nadużycia gospodarcze, tak samo jak w przypadku innych czynów zabronionych kwalifikuje się jako wykroczenia bądź przestępstwa. W kodeksie wykroczeń uregulowane zostały m.in. oszustwa finansowe na kwotę nieprzekraczająca 1000 zł czy nielegalne prowadzenie działalności gospodarczej, bez wpisu do odpowiedniego rejestru, uzyskania wymaganej koncesji bądź zezwolenia. Przestępstwa gospodarcze stypizowane są natomiast w kodeksie karnym oraz innych ustawach regulujących funkcjonowanie danej instytucji finansowej np. w ustawie „Prawo bankowe”, co motywowane jest zapewnieniem stabilności sektora bankowego oraz podtrzymaniem zaufania, jakim cieszą się banki jako instytucje zaufania publicznego. Wobec tego penalizowane są nadużycia tj. prowadzenie działalności bankowej bez zezwolenia, używanie w nazwie jednostki organizacyjnej niebędącej bankiem lub do określenia jej działalności lub reklamy wyrazów „bank” lub „kasa”, podanie uprawnionym organom nieprawdziwych informacji dotyczących banku i klientów banku bądź zatajenie tych danych, sprzeniewierzenie się tajemnicy bankowej.
Charakterystyczne dla przestępstw gospodarczych jest ich stała tendencja wzrostowa zarówno pod względem ilościowym jak i jakościowym, co związane jest z szybkim rozwojem ekonomicznym oraz informatycznym. Stosowane mechanizmy stale ewoluują dostosowując się do sytuacji finansowej, gospodarczej oraz prawnej. Przestępstwa gospodarcze są specyficznym rodzajem czynów zabronionych, które kwalifikuje się ze względu na podmiot dopuszczający się nadużycia oraz ze względu na przedmiot działania tj. pokrzywdzonych. Nadużycia finansowe przedmiotowo godzą zazwyczaj wyłącznie w interes społeczny, a nie w konkretną osobę, co sprawia pozory większej „legalności”. Przestronne osoby najczęściej padają ofiarami przestępstw gospodarczych poprzez niekorzystne rozporządzanie mieniem, pokrzywdzony nie jest świadomy, gdzie i komu wpłaca pieniądze, pozostając w przekonaniu, iż pozwoli mu to na szybkie wzbogacenie się. Czynów tych dopuszczają się najczęściej osoby z wysokich warstw społecznych, stąd powszechnie przestępstwa gospodarcze określane są nazwą przestępstw białych kołnierzyków (white-collar crime), obecnie coraz popularniejsze jest także tworzenie tzw. piramid finansowych, które za pomocą dobrego marketingu, oferują szybki zarobek poprzez szeroko pojęte inwestycje finansowe, doprowadzając do wyłudzeń oraz oszustw finansowych. Sygnałami ostrzegawczymi, które pozwolą na rozpoznanie nadużycia i ochronienie się przed stratami finansowymi są. obietnice osiągnięcia dużego zysku bez żadnego ryzyka, brak rejestracji podmiotu w odpowiednich dla danego kraju rejestrach pełniących funkcję nadzoru giełdowego oraz brak transparentności oferty inwestycyjnej.
Jednym z najczęściej popełnianym przestępstwem gospodarczym w biznesie zarówno w Polsce jak i na świecie jest korupcja. Czyn ten charakteryzuje się obiecywaniem, proponowaniem, wręczaniem, żądaniem, przyjmowaniem przez jakąkolwiek osobę bezpośrednio lub pośrednio, jakiejkolwiek nienależnej korzyści majątkowej, niemajątkowej lub innej, lub przyjmowanie propozycji lub obietnicy takich korzyści w zamian za działanie lub zaniechanie działania w toku działalności gospodarczej w celu uzyskania prywatnej korzyści. Z największym odsetkiem występowania korupcji mierzą się państwa, gdzie panuje głód, wojny domowe np.: Somalia, Syria, Sudan Południowy. Do innych częstych malwersacji w biznesie dochodzi poprzez przestępstwa podatkowe, defraudacje, pranie pieniędzy czy fałszowanie dokumentów.
Przestępstwa gospodarcze są ścigane z urzędu, zatem każda osoba, która posiada wiedzę dotycząca nadużyć finansowych, powinna zgłosić to na policję, która wraz z prokuratorem przeprowadzi śledztwo lub dochodzenie. Komórki policji, delegowane do walki z przestępczością gospodarczą zlokalizowane są w komendach wojewódzkich/ stołecznej, powiatowych, miejskich i rejonowych policji.
***
Potrzebujesz wsparcia z obszaru prawa karnego gospodarczego? Skontaktuj z się z nami. Napisz na: [email protected] lub zadzwoń: 58 354 05 18.
Dowiedz się więcej na: https://skutecznaobronabiznesu.pl/
