Fotografia jako utwór chroniony prawem autorskim

Fotografia to nie tylko sposób utrwalenia rzeczywistości, ale również forma artystycznego wyrazu. Zdjęcie będące wynikiem twórczej działalności fotografa uznawane jest za utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Oznacza to, że autor fotografii posiada pełnię praw do swojego dzieła już w momencie jego utrwalenia, nawet jeśli byłoby ono niedokończone – bez konieczności dokonywania jakiejkolwiek rejestracji czy zgłoszenia. Ochrona przysługuje automatycznie, a jej celem jest zabezpieczenie interesów twórcy.

Autorskie prawa osobiste a majątkowe fotografa

Polskie prawo autorskie przyznaje fotografowi dwa rodzaje praw: osobiste i majątkowe. Autorskie prawa osobiste chronią nierozerwalną więź między twórcą a jego dziełem. Dzięki nim fotograf ma prawo być uznawany za autora zdjęcia, decydować o jego oznaczeniu swoim imieniem, nazwiskiem lub pseudonimem (lub pozostać anonimowym), a także sprawować nadzór nad sposobem korzystania z utworu. Przysługujące mu prawa mają również charakter trwały – nie wygasają i nie mogą być przeniesione na inną osobę.

Z kolei autorskie prawa majątkowe dają fotografowi, co do zasady, wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Oznacza to, że twórca decyduje m.in. o przeniesieniu autorskich praw majątkowych (wyłącznie w formie pisemnej) lub udzieleniu licencji.

Kiedy zdjęcie nie podlega ochronie?

Nie każda fotografia automatycznie podlega ochronie. Aby zdjęcie zostało uznane za utwór, musi mieć indywidualny i twórczy charakter. Z tego względu ochronie nie będą podlegać m.in. zdjęcia do dowodów osobistych czy legitymacyjne, które wykonywane są według określonych zasad.

Odpowiedzialność za naruszenie praw fotografa

Należy pamiętać, że naruszenie praw autorskich wiąże się z odpowiedzialnością cywilną, a w niektórych przypadkach również karną. Prawo autorskie w Polsce w sposób kompleksowy chroni fotografa jako twórcę oraz jego prawo do decydowania o losach własnych zdjęć. Przywłaszczenie autorstwa (plagiat), o którym mowa w art. 115 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech.

Fotografia w dobie mediów społecznościowych

W dobie mediów społecznościowych, kiedy kopiowanie i publikowanie obrazów jest niezwykle łatwe, znajomość zasad ochrony praw autorskich nabiera szczególnego znaczenia. Każda fotografia to nie tylko plik zapisany na karcie pamięci, lecz przede wszystkim rezultat indywidualnej wizji, pracy i talentu fotografa, który podlega ochronie prawnej.

Potrzebujesz pomocy w ochronie swoich praw autorskich? Skontaktuj się z naszą kancelarią – ocenimy Twoją sytuację, przeanalizujemy naruszenia i pomożemy skutecznie egzekwować Twoje prawa. Prawnicy z naszej kancelarii przygotują dla Ciebie kompleksową analizę prawną i wskażą najbezpieczniejsze kroki, jakie warto podjąć, by chronić Twoje autorstwo.