Mallet of justice!

Dnia 18 października 2015 roku weszły w życie zmiany w zakresie dziedziczenia. Zgodnie z brzmieniem nowelizacji przepisów kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z 2015 r. poz. 539) każda osoba, która po dniu wejścia w życie zmian odziedziczy spadek, automatycznie nabędzie go z dobrodziejstwem inwentarza. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił w wykazie inwentarza lub podstępnie podał do spisu inwentarza nieistniejące długi. Przed dniem wejścia w życie znowelizowanych przepisów każdy spadkobierca, który w terminie 6 miesięcy nie dopełnił obowiązku złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza bądź odrzuceniu spadku, odpowiadał za długi spadkodawcy w całości, a te często przekraczały wartość samego spadku. Zgodnie z brzmieniem zaktualizowanego art. 1015 k.c. oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Nowelizacja będzie miała zastosowanie także w zakresie odpowiedzialności za długi podatkowe spadkodawcy. Art. 98 Ordynacji Podatkowej odsyła do przepisów kodeksu cywilnego.

Wchodząca nowelizacja wprowadza także udogodnienia w zakresie sporządzania „spisu inwentarza”. Spis taki sporządzony będzie mógł być bowiem przez spadkobierców. W wykazie inwentarza z należytą starannością należy ujawniać przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość. Jeżeli po złożeniu wykazu inwentarza ujawnią się składniki majątku lub zobowiązania spadkowe niezawarte w wykazie zaktualizuje się obowiązek uzupełnienia wykazu majątku. Tak sporządzony wykaz majątku będzie mógł być złożony u notariusza, w sądzie spadku lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania składającego wykaz. Wykaz będzie składany według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości.

Zmiany zawierają również pewne udogodnienia dla wierzycieli. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, spłacając niektóre długi spadkowe wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności powinien był wiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi odpowiedzialność za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku. Odpowiedzialność taka ograniczona jest do wysokości, w której spadkobierca byłby zobowiązany je spłacić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi spadkowe.